بررسی عوامل موثر بر فقدان رویکرد آینده پژوهی در فرایند نظام برنامه-ریزی منطقه‌ای مطالعه موردی: استانهای ساحلی شمال ایران

Authors

  • ابراهیم زحمتکش دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
  • نادر زالی دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گیلان رشت
Abstract:

با نگاهی به روند توسعه یافتگی و رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، مشاهده می­شود علیرغم اینکه کشور ما از لحاظ منابع غنی، موقعیت جغرافیایی و توسعه اقتصادی همواره در زمره کشورهای متوسط قرار داشته است، لیکن تاکنون در مطالعات منطقه ای به جایگاه آینده پژوهی در نظام برنامه‌ریزی اشاره نشده و صرفاً به مسائل روزمره و کم اهمیت برای هدف­گذاری نظام برنامه­ریزی توجه شده است. در این پژوهش که از نظر هدف کاربردی- توسعه­ای و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است، با ترکیبی از روش های اخذ اطلاعات اسنادی و پیمایشی با بهره گیری از تکنیک دلفی سعی گردید عوامل موثر در عدم توجه به رویکردآینده پژوهی در فرایند نظام برنامه ریزی منطقه­ای، با مطالعه موردی استانهای شمالی احصا و با بهره گیری از تکنیک­های تحلیلی و نرم افزار MICMAC، کلیدی­ترین عوامل موثر در عدم توجه به رویکردآینده پژوهی در فرایند نظام  برنامه­ریزی منطقه­ای کشور با تاکید بر استانهای شمالی شناسایی و تبیین گردد. نتایج حاصل از تحلیل یافته ها نشان می­دهد عواملی چون؛ حاکمیت برنامه ریزی اقتصادی بخشی، نحوه انتخاب اهداف و ابزارهای برنامه­های توسعه، عدم توجه به سناریوهای احتمالی در آینده و متمرکز بودن نظام برنامه­ریزی، از اصلی ترین عوامل عدم توجه به رویکردآینده پژوهی در فرایند نظام برنامه­ریزی منطقه­ای کشور بوده است. در نهایت راهکارهای مناسب جهت اصلاح فرایند نظام برنامه­ریزی منطقه­ای نیز ارائه گردید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آینده پژوهی: ارائه تصویر آینده سازمان با استفاده از رویکرد برنامه ریزی سناریو (مورد مطالعه: مرکز آمار ایران)

آینده پژوهی یک حوزه­ی پژوهشی نسبتاً جدید است که قلمرو آن، همه عرصه های معرفت نظری و تکاپوهای عملی آدمی را در می نوردد و نتایج حاصل از آن می تواند تأثیرات گسترده ای در هر یک از این عرصه ها داشته باشد. هرچند که هر نوع پیش بینی می تواند غلط از آب درآید، ولی این مطلب نباید باعث شود که تلاش علمی و عقلانی برای مطالعه آینده صورت نگیرد و برنامه ریزی فقط بر اساس تجربه های قبلی یا سلیقه شخصی انجام گیرد. ب...

full text

بررسی روندهای مؤثر بر برنامه ریزی فرهنگی شده در جهان اسلام (رویکرد آینده پژوهی)

در عصر فرهنگی، برنامه‌ریزی فرهنگی‌شده بر مبنای سازگاری این رویکرد با جهان‌بینی اسلامی و بهره‌گیری حداکثری از آموزه‌های دین مبین اسلام در عرصه‌ی عمل اجتماعی منجر به همگرایی جهان اسلام و توسعه پایدار منطقه‌ای می‌گردد. حال با توجه به مسأله فوق این سوال مطرح می‌گردد که عوامل و روندهای مؤثر بر برنامه‌ریزی فرهنگی‌شده در جوامع اسلامی در راستای ایجاد توسعه پایدار کدامند؟ با توجه به ادبیات، مطالعات و بر...

full text

برنامه ریزی توسعه صنعت گردشگری مبتنی بر روش آینده پژوهی و سناریونویسی (مطالعه موردی: شهر یاسوج)

هدف پژوهش حاضر، آینده پژوهی و سناریو نگاری در توسعه و بهبود صنعت گردشگری شهر یاسوج بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و CIB می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی و سناریو نگاری صورت گرفته است. پژوهش در سه مرحله تعیین شاخص های کلیدی از طریق روش دلفی، شناسایی پیشران های حیاتی از طریق نرم افزار MicMac بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و تد...

full text

جایگاه برنامه ریزی فرهنگی در نظام توسعه شهری ایران با رویکرد آینده پژوهی

عامل پویایی برنامه ریزی در نظام اجتماعی فرهنگ و عامل پایائی فرهنگ، اخلاق می باشد. در راستای تبیین جایگاه جدید برنامه ریزی فرهنگی در نظام برنامه ریزی و توسعه شهری آینده لازم است فرهنگ در متن نظام برنامه ریزی قرار گیرد به عبارتی برنامه ریزی شهری دارای ماهیت و هویت فرهنگی گردد. آینده‏پژوهی دانشی ارزش بنیان می باشد، لذا ارتباطی دوسویه با انسان شناسی، جامعه شناسی و فرهنگ جوامع دارد. از این حیث ریشه ...

بررسی عوامل موثر بر تغییر در نظام برنامه ریزی شهری ایران با استفاده از نظریه مبنایی

گسترش شهرنشینی و به دنبال آن مشکلات خاص شهرنشینی بیش از پیش توجه به راهبردهای سودمند برای بهینه سازی زندگی شهروندان را ضروری ساخته است. هدف پژوهش حاضر بررسی موانع چهار گانه تغییر(موانع نگرشی – دانشی، هنجاری – رفتاری، ارتباطی، نهادی) از طرح جامع به طرح استراتژیک در ایران می باشد.تحقیق حاضر از لحاظ هدف،توسعه ای کاربردی و از نظر پارادایم در گروه تحقیقات کیفی قرار می گیرد. روش نمونه گیری، هدفمند در...

full text

تحلیل عوامل موثر بر توسعه شهرهای مرزی با رویکرد آینده پژوهی (نمونه موردی : شهر زابل)

موقعیت جغرافیایی و ارتباطی شهر زابل در استان مرزی کشور موجب شده توسعه این شهر،به توسعه منطقه ای در استان منجر شود وارتباط کشور را با کشورهای منطقه تقویت کند.آنچه نیاز است تجدیدنظر در رویکردها و بکارگیری ابزارهای جدید دربرنامه ریزی است.آینده نگاری به عنوان یک رویکرد نوین، فرآیندی است که منجربه نتیجه پایدار عمل برنامه ریزی می شود. دراین راستا این پژوهش،با رویکرد آینده نگاری به تحلیل عوامل موثر بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 25

pages  135- 155

publication date 2020-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023